DOĞUM SONRASI DEĞİŞİKLİKLER

[serap BİÇER]

Doğum sonrası Değişiklikler 
Birçok kadın doğumdan sonra biraz sıkıntı çekebilir; bunlar genelde vücudunuz toparlanırken gerçekleşen normal değişikliklerdir.
En sık rastlanan rahatsızlıklar aşağıda verilmiştir.

Sırt ağrısı: 9 veya daha fazla kilo almak ve bebek doğurmak, özellikle fiziksel ve duygusal yorgunlukla birleşince bir kadının sırtına çok fazla yük bindirebilir.

Vajinal kanama: Tıbbi terminolojide loşi olarak bilinen vajinal kanama, normaldir. Rahmin iç tabakasındaki doku, kan ve mukustan oluşur. Regl kanamasma benzeyen bu kanama doğumdan sonra bir hafta kadar devam edebilir ve sonrasında azalmaya, rengi açılmaya başlar ve rahim normal boyutuna geri döndüğünde sarı bir akıntıya dönüşür. Emzirme ile harekete geçen sürekli kasılmalar, rahmin küçülmesine ve kanamanın bitmesine neden olur.

Meme problemleri: Şiş, hassas ve sert olan göğüsler için engorjman terimi kullanılır. Süt kaynağınız oluştuktan (genelde 3 gün içerisinde) sonra, emzirmenin geciktiği her zaman bu belirtilerle karşılaşılır.
Bebeğinizin fazla dolu memelerden emmesi biraz zor olabilir; bu yüzden ilk başta biraz süt sağmanız gerekebilir. Süt sağmak için başparmağınız ile diğer parmaklarınızı areola'ya (meme ucunun çevresindeki koyu renkli bölüm) yerleştirin ve göğsünüzü ileri doğru iterek memenizi sıkın. Sonra da meme ucunu sıkın. Parmaklarınızı memenin çevresinde biraz döndürün ve bu işlemi tekrarlayın.
Meme ucu ağrısı ve çatlamaya, emziren kadınlarda çok sık rastlanır. Bu belirtiler yanlış emzirme pozisyonundan kaynaklanabilse de meme uçlarının yeni görevlerin alışması sırasında normal bir süreçtir.
Ağrı veya çatlamalar birkaç günden daha uzun sürerse ya da cildinizdeki kırmızılık meme uçlarınız dışındaki bölgelerde görülürse doktorunuzu arayın. Emzirmeye ara verdiğinizde göğüslerinizi havalandırın ve kokulu sabun ve krem kullanmayın.
Süt kanalları tıkanmaya karşı çok zayıftır. Göğsünüzde küçük, hassas ve kırmızı bir şişlik olabilir. Bu süt kanalına baskı uygulamak sorunu daha da kötüleştirip enfeksiyona neden olabilir. Meme iltihabı ilk olarak sorunlu memeyi uzatarak (bebeğiniz en aç halinde olduğunda) süt kanallarını mümkün olduğu kadar çok boşaltarak ve gerekliyse, memenizde süt kalmışsa bunu bir pompayla sağarak tedavi edilebilir. Kırmızı yumru geçmezse doktorunuza ya da ebe hemşirenize danışın.

Spor: Spor yapmaya devam etmek isteyen kadınlar doğumdan birkaç sün sonra başlayabilirler. Yavaş tempoda başlayın (hızlı yürüme gibi) ve gücünüzü kazanmaya başladıkça temponuzu artırın. Özel egzersizler için doktorunuza danışın; 6 ay ya da daha fazla süre bacak kaldırma ya da karın bölgesi egzersizleri yapmamanız gerekebilir.

Saç Dökülmesi: Hamileliğin saçlarınıza kazandırdığı parlaklık kısa süre sonra etkisini yitirir. Doğumdan birkaç ay sonra (ya da emziren kadınlar emzirmeyi bıraktıklarında ya da bebeklerine katı besin vermeye başladıklarında) birçok kadın saçlarının çok fazla döküldüğünü fark eder. Bu değişiklik hamilelik hormonlarından dolayı hamilelikte dökülmeyen saçların o sırada dökülüyor olmasından kaynaklanmaktadır.
Doktorunuz enfeksiyon kapmamanız için, size, tuvaletinizi yaptıktan sonra perine bölgesine bir şırınga ya da püskürtmeli şişe ile ılık su uygulamanızı söyleyebilir. Ağrıyı azaltmak üzere hemoroid için verilen tavsiyelere uyun.

Seks: Doğumunuza bağlı olarak vücudunuzun, cinsel ilişkiye girebilmeniz için iyileşmesi en az 4 ile 6 hafta alır. Bazı kadınlar kendilerini ilişkiye girmeye hazır hissederken diğerleri de hormonel dalgalanmalar, fiziksel yorgunluk ve bebekle uğraşmanın seks isteklerini aylarca azalttığını söylemektedir.
İlişkiye girdiğinizde epizyotomi, hassasiyet ya da vajinal sıvının yetersizliği (özellikle emziren kadınlardaki hormonal değişikliklerden kaynaklanır) gibi nedenlerden dolayı acı çekebilirsiniz. Vücudunuzun iyileşmesi, hayatınızın normale dönmesi ve partnerinizle tekrar yakınlaşmak için biraz zamana ihtiyacınız olacaktır.
Su bazlı vajinal bir kayganlaştırıcı kullanmak, daha güzel bir seks hayatı yaşamanıza yardımcı olabilir.

Doğum İzleri: Hormonal değişiklikler ve cildinizin gerilmesinden kaynaklanan göğüsleriniz ile kalçalarınız etrafındaki kırmızı çizgiler, vücudunuz hamilelikten önceki haline dönmeye başladıkça azalır. Tamamen kaybolmasalar da zamanla büyük oranda fark edilmez olurlar.

Hemoroid: Büyüyen rahim ve ceninin karnın alt bölgesindeki damarlara baskı yapması hemoroide neden olabilir. "Donut" denilen yumuşak ve şişirilebilir bir çembere oturmak iyi gelebilir. Ayrıca her gün 10 ile 15 dakika ılık suda oturup sonra da etkilenen bölgeye buz kompresi yapabilirsiniz.

Ruh Halinde Değişiklikler ve Doğum Sonrası Depresyonu: Kadınların %50 ile %80'i doğum yaptıktan sonra bir şekilde depresyon yaşarlar. Bazı araştırmacılar, bunun, hormonlardaki büyük dalgalanmalardan kaynaklandığına inanmaktadır. Diğerleri ise doğum sonrası depresyonun hayatın nasıl değiştiğinin gerçekliğini yansıttığını iddia etmektedir.
Genellikle mutsuzluk, endişe, uyku sorunları, aşırı kızgınlık ve ruh halindeki değişiklikler doğumdan bir ay sonra geçer. Ama daha uzun süre de devam edebilir.
Günlük hayatınızı sürdürebilmekte sorun çekiyorsanız dokto-aınuzu arayın. Birisiyle konuşarak kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz. Daha ciddi ve sürekli bir duygusal rahatsızlığınız varsa ilaç kullanabilir ya da psikologa gidebilirsiniz.

Perine Bölgesinde Ağrı: Normal doğum yaptıysanız vajinanızın çevresindeki alanda ağrı duymanızın belirli nedenleri olabilir. İlk olarak; doğum yapmak buradaki hassas dokuları germiş olabilir. İkinci olarak doğumda bu bölgede yapılan bir kesiğin - yırtılma ya da epizyotomi gibi - iyileşmesi zaman alır.